ناک زدن (Knock) موتور چیست و چگونه می توان آن را برطرف کرد
بسیاری از رانندگان از سروصدای موتور خودرو بسیار شکایت دارند. به طوری که یکی از آزاردهنده‌ترین صداها را شنیدن صدای ضربه از زیر کاپوت خودرو میدانند. این موضوع نشانه مشکلی جدی در موتور خودرو است.
صدای ناک زدن خودرو که اصولاً صدای سوپاپ هم گفته میشود، نوعی احتراق ناقص است که میتواند برای موتور خودرو بسیار ضرر داشته باشد. به همین دلیل بهتر است تا اطلاعات خود را در زمینه صدای ناک در موتور ماشین بالا ببریم.
در این مقاله سعی داریم با ناک بیشتر آشنا شویم و ببینیم که چه آسیبی میتواند به موتور خودرو وارد کند. بنابراین، اگر با مشکل صدای ضربه در خودرو خود روبه‌رو هستید، این مقاله میتواند برای شما مفید باشد. پس ما در مجموعه ردیاب وایزر همراه باشید.
ناک زدن خودرو
ناک زدن خودرو به چه معناست؟
ناک زدن موتور (Knock) صدایی است که از زیر کاپوت خودرو به گوش میرسد. این صدا در اثر مشکل فنی در بخشی از موتور خودرو ایجاد میشود که شبیه به ضربه زدن است. به‌طورکلی زمانی که بنزین در سیلندر به‌صورت ناقص می‌سوزد، باعث ایجاد صدای ناک در موتور میشود.
ضعیف‌بودن شمع‌ها و همچنین، کیفیت نامناسب سوخت، باعث احتراق نادرست در موتور می‌گردد. در نتیجه زمان‌بندی پیستون به‌هم‌خورده و صدای ناک از آن شنیده میشود. این نوع نقص بیشتر در هنگام دور پایین موتور و در دنده‌های سبک رخ میدهد.
ناک زدن خودرو چه مشکلاتی را ایجاد میکند؟
ناک موتور میتواند مشکلات گوناگونی را برای بخش‌های مختلف خودرو ایجاد کند که در این بخش به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- ایجاد خوردگی در بدنه سیلندر
- وارد شدن فشار غیرمعمول به میل‌لنگ‌ها و یاتاقان‌ها
- تغییر شکل ظاهری شاتون‌ها
- کاهش قدرت و توان موتور
- افزایش آلایندگی تولید در خودرو
- نشت دود و گاز از واشرها
- از بین رفتن رینگ و پیستون در موارد حاد
- از بین رفتن کارایی شمع‌ها و سرامیک آن‌ها
- ذوب شدن سوپاپ خروجی دود
- تخریب کامل سرسیلندر
به چه دلیل ناک زدن خودرو اتفاق می‌افتد؟
پیش‌رانه‌های درون‌سوز طبق زمان‌بندی مشخصی فعالیت خود را انجام می‌دهند. به این صورت که در هر لحظه مخلوط هوا و سوخت در سیلندرهای مشخصی پمپاژ شده و مشتعل میشود، درحالی‌که سیلندرهای دیگر در حال تخلیه دود ایجاد شده از احتراق مرحله قبل هستند. احتراق ناقص سیلندر باعث ایجاد اختلال در فعالیت سیستم پیش‌رانه شده و صدای نامناسبی را ایجاد میکند.
تشخیص به‌موقع منشأ مشکل میتواند از بروز آسیب‌های بعدی جلوگیری کند. به همین دلیل لازم است دلایل مؤثر در ناک زدن خودرو را بهتر بشناسیم. به دلایل مختلفی این مشکل بروز میکند؛ از جمله استفاده از سوخت بی‌کیفیت، وجود مشکل در زمان‌بندی پیش‌رانه، مشکلات سیستمی در سوخت‌رسانی، معیوب بودن سنسور ناک، خرابی یاتاقان‌ها، خرابی بلبرینگ‌ها و تسمه تایم، نامیزان بودن زمان‌بندی دلکو و استفاده از شمع نامناسب. در این بخش دلیل بروز برخی از این مشکلات را توضیح می‌دهیم:
دلایل ناک زدن موتور خودرو
- کیفیت پایین سوخت
پایین بودن کیفیت سوخت میتواند باعث احتراق زودهنگام آن در اثر حرارت داخلی سیلندر شود. در نتیجه هنگامی که شمع جرقه می‌زند، سوخت در میانه‌های احتراق بوده و انرژی لازم برای حرکت ماشین تأمین نمی‌شود.
- ایراد در زمان‌بندی پیش‌رانه
موتورهای درون‌سوز بر اساس سیستم چهار زمانه شامل مکش، تراکم، انفجار و تخلیه عمل می‌کنند. این فرایند در هر سیلندر به‌صورت مجزا اجرا میشود. در این میان ایسیو وظیفه کنترل فعالیت این سیلندرها را برعهده دارد. اگر اشتباهی رخ دهد، احتراق نامنظم و ناک زدن خودرو رخ میدهد. برای رفع این مسئله بهتر است شمع‌ها عوض شده یا انژکتور به‌خوبی شسته شود.
- مشکلات سیستمی در سوخت‌رسانی
سیستم سوخت‌رسانی در خودروهای درون ساز از قطعاتی نظیر سنسور اکسیژن، انژکتور، پمپ سوخت، لوله‌های انتقال و موارد دیگری تشکیل شده است. بروز مشکل در هر یک از این قطعات میتواند باعث ناک زدن موتور شود. به‌طورکلی خرابی سنسور اکسیژن یا انژکتور باعث کمبود هوا در موتور شده و سوخت‌رسانی به سیلندر به‌درستی انجام نمی‌شود.
دیگر مقالات ما را در این بخش دنبال نمایید
- معیوب بودن سنسور ناک
در خودروهای مدرن، سنسور وظیفه تشخیص ناک زدن خودرو را دارد. به همین دلیل اگر این قطعه دچار مشکل شود، احتمال تشخیص ناک سخت شده و آسیب‌های فراوانی را ایجاد میکند.
- خرابی یاتاقان‌ها
هنگامی که سوخت و هوا در سیلندر مشتعل میشود، انرژی حاصل از آن به پیستون‌ها انتقال یافته و باعث حرکت بالا و پایین آن‌ها میشود. در نتیجه میل‌لنگ به چرخش درآمده و قدرت را به دیفرانسیل خودرو انتقال میدهد. بهطور کلی یاتاقان‌ها در روند انتقال نیرو نقش دارند و با گذر زمان دچار اصطکاک و فرسوده می‌شوند. فرسایش یاتاقان‌ها موجب لغزش آن‌ها در هنگام فعالیت شده و صدای ضربه‌مانندی ایجاد میکند.
- خرابی بلبرینگ‌ها و تسمه تایم
در هنگام کار کردن موتور، تسمه‌ای شروع به حرکت میکند که به قرقره‌های مختلفی متصل است. این تسمه که تسمه تایم نامیده میشود، برای اینکه به‌آرامی و بدون سروصدا کار کند نیاز به کشش مناسبی دارد. اگر این کشش به اندازه کافی نباشد و تسمه بیش از حد کشیده شود، صدای ناک به گوش میرسد. بنابراین، کارنکردن صحیح دستگاه کشش یا خارج شدن یکی از قرقره‌ها باعث به هم خوردن میزان کشش تسمه تایم میشود. همچنین، فرسودگی و طول عمر زیاد هم خرابی تسمه را به همراه دارد.
تسمه تایم بر روی بلبرینگ‌های متحرک، حرکت میکند. بلبرینگ‌ها در طول زمان فرسوده شده و از جایگاه اصلی خود خارج می‌شوند. در نتیجه روند کار تسمه تایم مختل شده و صدای ناک ایجاد می‌کنند. البته در این حالت علاوه بر صدای ناک صدای جیرجیر تسمه هم شنیده میشود.
بلبرینگ در ناک زدن خودرو
- استفاده از شمع نامناسب
شمع‌های خودرو متناسب با ساختار خود دارای مقاومت حرارتی مختلفی هستند. به همین دلیل استفاده از شمع نامناسب و غیراستاندارد میتواند در فرایند کار موتور اختلال ایجاد کند. همچنین عدم تعویض به‌موقع شمع خودرو میتواند موجب احتراق نادرست در موتور شده و مشکل ناک زدن خودرو را ایجاد کند.
چگونه میتوان ناک زدن خودرو را تشخیص داد؟
برای تشخیص ناک زدن فقط کافی است به گوش‌های خود اعتماد کنید. صداهایی مانند برخورد دو قطعه فلزی به هم میتواند نشان از ناک موتور باشد. البته در نظر داشته باشید که این صدا در دورهای پایین موتور و همچنین هنگام رانندگی با دنده مرده بیشتر شنیده میشود. وضعیت دنده مرده مربوط به حالتی میشود که راننده برای بالا بردن شتاب خودرو، دنده اشتباه را انتخاب میکند و نامناسب بودن دنده، باعث تعلل در دور گرفتن پیش‌رانه و طولانی شدن پروسه احتراق میشود.
چگونه میتوان ناک موتور را رفع کرد؟
برای برطرف‌کردن مشکل ناک زدن خودرو بهتر است موارد زیر را به‌خوبی در نظر بگیرید:
- از بنزین‌هایی با عدد اکتان مناسب استفاده کنید. برای برخی از خودروها، علاوه بر سوخت‌گیری با بنزین سوپر، از مکمل‌های مناسب جهت افزایش اکتان هم میتوان استفاده کرد.
- وایر و شمع‌ها را با نمونه شرکتی چک کرده و به‌موقع تعویض انجام دهید.
- به‌صورت زمان‌بندی‌شده ولتاژ باتری خودرو را بررسی کرده و از درست بودن آن مطمئن شوید.
- زمان‌بندی دلکو را با تجهیزات مناسب بررسی کنید.
- در صورتی که خودروی شما در دمای متوسط کار نمی‌کند، سطح مایع خنک‌کننده و کارکرد درست فن‌ها و سنسور دمای آب و سایر اجزای سیستم خنک‌کننده را بررسی کنید.
- همیشه میزان روغن موتور را چک کرده و در زمان مناسب آن را تعویض کنید.
- برای گرفتن فیلتر سوپاپ‌ها، اقدام به فیلرگیری کنید.
رفع ناک زدن موتور
در انتها، ناک زدن خودرو چیست و چگونه میتوان از بروز آن جلوگیری کرد؟
یکی از مشکلات اصلی در موتورهای درون‌سوز، ناک زدن موتور است که میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. شنیدن صدای ضربه‌زدن از زیر کاپوت، از نشانه‌های اصلی ناک موتور است که به‌سرعت باید رفع شود. در بسیاری موارد ناک توسط سنسور ناک و کامپیوتر خودرو به‌صورت اتومات برطرف میشود، با این حال این موضوع نیاز به توجه ویژه‌ای دارد و نمی‌توان به‌راحتی از آن عبور کرد.
