• مقدمه
• ضد یخ چیست؟
• تفاوت ضدیخ و ماده خنک کننده
• کاربردهای ضد یخ ماشین
• ۵ مزیت استفاده از ضدیخ
• بررسی ۳ نوع ضدیخ خودرو
• ۳ نکته برای انتخاب بهترین ضدیخ خودرو
• مشخصات ضد یخ خوب برای خودرو
• نشانه های کمبود ضدیخ و تعویض آن
• سوالات متداول در مورد ضد یخ ماشین

همه چیز درباره ضد یخ ماشین و کاربردهای آن 

هر سال با نزدیک شدن به فصل زمستان و شروع فصل سرما، تغییرات آب و هوا زندگی روزمره ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از مواردی که در این فصل برای صاحبان خودرو مشکل‌ساز می‌شود، تشکیل یخ و برف روی سطوح و شیشه‌های ماشین است. ضد یخ یک ابزار ضروری برای هر خودرویی در زمستان به حساب می‌آید. اما آیا می‌دانید که ضد یخ ماشین چیست و دقیقا چه کاربردی دارد؟ آیا همه ضدیخ‌ها یکسان هستند؟ آیا تمامی انواع ضد یخ‌ها بازدهی و کیفیت یکسانی دارند؟ در این مقاله از وبلاگ ردیاب جی‌پی‌اس وایزر، به بررسی کامل ضد یخ ماشین، کاربردهای آن و مزایا و معایب آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

ضد یخ چیست؟

ضدیخ، یکی از عناصر حیاتی در نگهداری و عملکرد صحیح خودروها در فصل سرما است. قبل از اینکه به این پرسش پاسخ دهیم که ضد یخ چیست، بهتر است ابتدا با سیستم خنک‌کننده موتور و نقش مهمی که ضدیخ در آن ایفا می‌کند، آشنا شویم.

وقتی موتور خودرو عمل احتراق سوخت را انجام می‌دهد، انرژی فراوانی تولید می‌کند؛ بخشی از این انرژی برای حرکت دادن خودرو استفاده می‌شود. اما بیش از دو سوم آن به انرژی گرمایی تبدیل می‌شود. نصف این گرما از طریق تخلیه اگزوز به بیرون انتقال می‌یابد، اما نیمی دیگر در داخل محفظه موتور باقی می‌ماند. بنابراین، برای جلوگیری از افزایش دما و ذوب شدن قطعات فلزی داخل موتور، به یک مایع خنک‌کننده نیاز داریم. این مایع که بر پایه آب است، گرما را از موتور جذب می‌کند. با این حال، خود مایع خنک‌کننده نیز با گذر زمان و به دلیل حرارت موجود در محفظه موتور، داغ می‌شود. به همین دلیل، یک سازوکار در سیستم خنک‌کننده وجود دارد که این مایع را به رادیاتوری منتقل می‌کند که در جلوی خودرو قرار دارد. در زمان حرکت خودرو، هوا در شیارهای رادیاتور که این مایع خنک‌کننده گرم را در خود دارد، جریان پیدا می‌کند و باعث خنک‌شدن آن می‌شود.

به این ترتیب، ضد یخ به عنوان اصلی‌ترین مؤلفه در این فرآیند عمل می‌کند. این مادّه، با پیشگیری از انجماد مایع خنک‌کننده در شرایط سرما، از خطرات جدی برای عملکرد و حالت کلی خودرو جلوگیری می‌کند. از این رو، اطمینان از کیفیت و کارایی ضدیخ بسیار اهمیت دارد تا خودروی شما در هر شرایطی به درستی کار کند.

تفاوت ضد یخ و مایع خنک‌کننده

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که مایع خنک‌کننده و ضدیخ دو مفهوم یکسان هستند. اما واقعیت این است که ضدیخ یکی از دو اجزای مهم در ترکیب مایع خنک‌کننده خودرو است. به بیان ساده‌تر، مایع خنک‌کننده از ترکیب آب مقطر و ضدیخ تشکیل شده است.

ضدیخ یک ترکیب شیمیایی حاوی آب مقطر و نوعی الکل است. اتیلن گلیکول، نوعی الکل است که به دلیل هزینه مقرون‌به‌صرفه و توانایی خوب در ترکیب با آب، بیشترین رواج را در تولید ضد یخ دارد. با این حال، به‌تازگی یک مادّه به نام پروپیلن گلیکول نیز به بازار عرضه شده که گران‌تر است اما خطرات کمتری دارد. این تفاوت‌ها در انتخاب میان این دو نوع ضدیخ به ما این امکان را می‌دهد تا بر اساس نیازها و شرایط مختلف، بهترین راه حل را برای خنک کردن موتور خودرو انتخاب کنیم.

کاربردهای ضد یخ ماشین

ضد یخ ماشین، یکی از مهم‌ترین عناصر سیستم خنک‌کننده موتور خودرو است که نقش مهمی در عملکرد صحیح و ایمنی خودرو دارد. یکی از کاربردهای مهم این مادّه، جلوگیری از ایجاد یخ درون محفظه موتور در شرایط سرما و فصل زمستان است. زمانی که دمای هوا به نقطه انجماد می‌رسد، آب داخل موتور ماشین یخ می‌زند که می‌تواند به شدت به عملکرد و سلامت موتور آسیب برساند. مخلوطی از ۵۰٪ آب و ۵۰٪ ضدیخ، در دمای حدوداً ۳۷- درجه سانتیگراد از این خطر جلوگیری می‌کند.

علاوه بر این، ضد یخ ماشین کاربرد مهمی دیگری هم دارد؛ این مادّه به بهبود نقطه جوش آب کمک می‌کند. آب در دمای حدوداً ۱۰۰ درجه سانتیگراد به جوش می‌آید که در دماهای بالاتر می‌تواند به موتور آسیب بزند. مخلوط ۵۰٪ آب و ۵۰٪ ضدیخ، باعث می‌شود نقطه جوش آب به محدوده میان ۲۴۰ و ۲۷۰ درجه سانتیگراد افزایش یابد. البته تعیین دقیق این نقطه به شرایط محیط موتور هم بستگی دارد.

ضدیخ یکی از عوامل مهم در حفظ عمر مفید و عملکرد صحیح موتور تلقی می‌شود. به کمک این ترکیب موثر، موتور خودرو از خسارات ناشی از یخ زدگی یا جوشیدن آب در دماهای بالا در امان خواهد ماند.

۵ مزیت استفاده از ضد یخ

ضد یخ، یکی از عوامل مهم در حفظ سلامت و عملکرد بهینه خودروهاست. اگر به صورت منظم ضد یخ ماشین را تعویض کنید، مزایای بسیاری برای شما خواهد داشت از جمله:

۱- جلوگیری از یخ‌زدگی آب ماشین در زمستان

یکی از مهم‌ترین مزایای تعویض منظم ضد یخ، جلوگیری از یخ‌زدگی آب در زمستان است. وقتی دمای هوا بسیار پایین می‌آید، آب در مخزن خنک‌کننده خودرو یخ می‌زند و می‌تواند به سیستم خنک‌کننده و موتور آسیب برساند. استفاده از ضد یخ مناسب، آب خودرو را از یخ‌زدگی در برابر سرما حفاظت می‌کند.

۲- جلوگیری از به جوش آمدن آب در تابستان

در تابستان، دما به شدت افزایش می‌یابد و آب مخزن خنک‌کننده خودرو ممکن است به جوش بیاید. ضد یخ مناسب نه تنها از جوش آمدن آب در تابستان جلوگیری می‌کند، بلکه دمای موتور را در محدوده مناسب نگه می‌دارد تا عمر موتور افزایش پیدا کند.

۳- جلوگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی قطعات فلزی موتور

ضد یخ ماشین حاوی مواد ضد خوردگی است که از زنگ‌زدگی و خوردگی قطعات فلزی موتور جلوگیری می‌کند. این ویژگی ضد یخ برای حفظ سلامت عملکرد موتور و عمر طولانی آن مهم و ضروری است.

۴- جلوگیری از پوسیدگی قسمت‌های لاستیکی و پلاستیکی محفظه موتور

ضد یخ ماشین به جلوگیری از پوسیدگی و تعریق قسمت‌های لاستیکی و پلاستیکی محفظه موتور نیز کمک می‌کند. این قسمت‌ها تحت تأثیر عوامل محیطی مثل حرارت و رطوبت قرار دارند و استفاده از ضد یخ مانع از آسیب زودرس آن‌ها می‌شود.

۵- جلوگیری از الکترولیز مایع خنک‌کننده

استفاده منظم از ضد یخ به جلوگیری از الکترولیز مایع خنک‌کننده کمک می‌کند. الکترولیز می‌تواند به سیستم خنک‌کننده آسیب برساند و باعث افت کارایی آنها شود.

انواع ضد یخ ماشین

انتخاب نوع مناسب ضد یخ برای خودرویتان می‌تواند تأثیر مستقیمی روی عملکرد و دوام سیستم‌های خنک‌کننده و موتور داشته باشد. انواع ضد یخ خودرو عبارتند از:

- ضد یخ سبز

ضد یخ سبز، از اولین نوع ضد یخ‌هایی بود که به بازار عرضه شد. این نوع ضد یخ به عنوان گزینه ابتدایی و متداول برای خودروها شناخته می‌شود و معمولاً حدود ۲ تا ۳ سال ماندگاری دارد.

- ضد یخ  OAT

ضد یخ OAT  (Organic Acid Technology) از تکنولوژی اسیدهای آلی استفاده می‌کند و دارای ماندگاری طولانی تری نسبت به ضد یخ سبز است. این نوع ضد یخ که معمولاً در رنگ‌های مختلفی مانند نارنجی، زرد، قرمز یا بنفش یافت می‌شود، تا ۵ سال می‌تواند ماندگار باشد.

- ضد یخ ترکیبی یا هیبریدی  (HOAT)

ضد یخ ترکیبی یا هیبریدی (کهHOAT  نامیده می‌شود) یک ترکیب از ضد یخ سنتی و ضد یخ OAT است. این نوع ضد یخ به شما انعطاف بیشتری در انتخاب مایع خنک‌کننده فعلی خودرویتان می‌دهد و می‌توانید آن را بدون نگرانی از سازگاری با مایع خنک‌کننده قبلی، با کمی آب مخلوط و به موتور اضافه کنید. این در حالی است که نمی‌توانید ضد یخ OAT را به ضد یخ معمولی قبلی اضافه کنید چرا که این دو نوع ضد یخ با هم سازگاری ندارند.

راهنمای انتخاب بهترین ضد یخ برای خودرو

انتخاب ضد یخ مناسب برای خودرو یکی از اقدامات مهم در مراقبت از موتور و سیستم‌های خنک‌کننده است. برای خرید بهترین ضد یخ، موارد زیر را فراموش نکنید!

۱- دفترچه راهنمای خودرو را مطالعه کنید

اطلاعات مربوط به نوع و نسبت ترکیب ضد یخ مناسب برای ماشین شما در دفترچه راهنمای مالک ثبت شده است. این اطلاعات بسیار مهم هستند و باید بر اساس آن‌ها اقدام کنید.

۲- در صورت عدم دسترسی به دفترچه راهنما، از نمایندگی مخصوص خودرو مشورت بگیرید

گاهی اوقات دفترچه راهنما برای صاحب خودرو در دسترس نیست، به ویژه اگر ماشین کارکرده و قدیمی باشد. در این صورت بهتر است از نمایندگی مخصوص خودروی خود مشاوره بگیرید تا نوع مناسب ضد یخ را انتخاب کنید.

۳- مشاوره از فروشگاه‌های لوازم یدکی

فروشگاه‌های لوازم یدکی خودرو هم می‌توانند شما را در خصوص انتخاب ضد یخ مناسب بر اساس مدل و سال ساخت خودرو راهنمایی کنند. آن‌ها تجربیات و دانش مرتبط با این موضوع را دارند و می‌توانند شما را در انتخاب بهترین ضد یخ راهنمایی کنند.

مشخصات ضد یخ خوب برای خودرو

مهم‌ترین ویژگی‌های ضد یخ خوب عبارتند از:

• پایین آوردن نقطه انجماد: ضد یخ باید بتواند دمای آب را تا حداقل دمای ممکن در زمستان کاهش دهد تا از یخ زدگی آب در سیستم جلوگیری کند.
• بالا بودن پایداری شیمیایی: ضد یخ باید از نظر شیمیایی پایدار باشد و عملکرد موثری در طولانی مدت داشته باشد.
• داشتن نقطه جوش بالا: ضد یخ باید دارای نقطه جوش بالایی باشد تا در دماهای بالا و در شرایط تنش حرارتی رسوب نکند.
• نداشتن تاثیر نامطلوب بر لاستیک: ضد یخ نباید تاثیرات مخربی روی لاستیک ماشین داشته باشد.
• انتقال حرارت موثر: ضد یخ باید حرارت را به خوبی منتقل کند و هیچ تأثیر نامطلوبی روی تبادل حرارتی در سیستم خنک‌کننده نداشته باشد.
• حداقل اثر سمی: ضد یخ نباید حاوی مواد سمی باشد تا به محیط زیست آسیب وارد نشود.
• نداشتن بوی نامطلوب: ضد یخ نباید بوی نامطلوبی داشته باشد تا باعث ناراحتی سرنشینان نشود.
• داشتن کف جزئی: ضد یخ باید دارای ویژگی کف جزئی باشد تا از رسوبات زنگ‌زدگی جلوگیری کند.
• ضریب انبساط حرارتی پایین: ضد یخ باید دارای ضریب انبساط حرارتی پایینی باشد تا در تغییرات دمایی مختلف به بهترین شکل عمل کند.
• ویسکوزیته مناسب در دماهای پایین: ضد یخ باید دارای ویسکوزیته کم و قابل‌قبول در دماهای پایین باشد تا در زمستان به بهترین شکل عمل کند.
• حفاظت موثر از فلزات: ضد یخ باید بیشترین حفاظت را از خوردگی فلزات مورد استفاده در سیستم خنک‌کننده داشته باشد.

نشانه‌های کمبود ضد یخ و تعویض آن

در صورت مشاهده موارد زیر، باید اقدام به تعویض ضد یخ کنید:

• پیچیدن بوی شیرین در کابین ماشین: بوی شیرینی که در کابین ماشین مشخص می‌شود، نشانه نشت ضد یخ است و نیاز به بررسی دارد.
• دیده شدن لایه چرب در قسمت داخلی شیشه‌ها: ایجاد لایه‌ای چرب در قسمت داخلی شیشه‌های ماشین ممکن است نشانه نشت ضد یخ باشد.
• ضعیف شدن گرمای بخاری: مقدار کم ضد یخ ممکن است باعث کاهش عملکرد سیستم گرمایی شود، مخصوصاً در ماه‌های سرد زمستان.
• روشن شدن چراغ هشدار ضد یخ در داشبورد: بعضی از خودروها دارای اعلام کننده‌ای برای ضد یخ کم هستند که در صورت کم بودن میزان ضد یخ، به شما هشدار می‌دهند.
• خاموش شدن موتور به صورت اتوماتیک: بعضی خودروها دارای قابلیتی هستند که در صورت کاهش ضد یخ به دلیل گرما، موتور را خاموش می‌کنند تا از آسیب به موتور جلوگیری کنند.

سوالات متداول در مورد ضد یخ ماشین

چرا ضد یخ استفاده می‌کنیم؟

به هدف جلوگیری از ترکیدن محفظه آب رادیاتور و به منظور جلوگیری از وارد شدن خسارت به وسیله نقلیه.

نسبت ضد یخ و آب موتور چقدر باید باشد؟

بهترین روش برای ترکیب ضد یخ و آب موتور، استفاده از نسبت مساوی ۵۰ درصد ضد یخ و ۵۰ درصد آب است. این ترکیب به موتور کمک می‌کند تا در شرایط مختلف به بهترین عملکرد خود برسد. هرگز ضد یخ را به صورت ۱۰۰٪ به موتور اضافه نکنید. این کار می‌تواند به موتور آسیب بزند و عمر مفید آن را کاهش دهد.

چه زمانی باید ضد یخ عوض شود؟

عموماً در دفترچه راهنمای مالک، زمان مناسب برای تعویض ضد یخ توضیح داده شده است. با این حال، شرایط متفاوتی وجود دارند که ممکن است این زمان تغییر کند. بررسی میزان اسیدیته ضد یخ هر ۸۰ هزار کیلومتر، توصیه می‌شود.

بهترین برند ضد یخ ایرانی کدام است؟

بهترین ضد یخ های ایرانی برند های کاسپین، اسپیدی، بهران و کاسترول هستند.

بهترین برند ضد یخ خارجی کدام است؟

بهترین ضد یخ های خارجی برند های لیکومولی، تویوتا و آیسین هستند.